Trong bài viết hôm nay, Toppy sẽ giúp các em hiểu một cách cụ thể nhất về phản ứng oxi hóa khử là gì cũng như giải các bài tập có trong bài phản ứng oxi hóa khử lớp 10. Mong rằng tài liệu này có thể giúp cho các em củng cố thêm kiến thức cũng như học tốt hơn môn học này.
Đang xem: Lý thuyết phản ứng oxi hóa khử lớp 10 và giải bài 17
Phản ứng oxi hóa khử là gì?
Phản ứng oxi hóa khử là gì?
Phản ứng oxi hóa khử là phản ứng hóa học mà ở đó có sự chuyển electron giữa các chất tham gia vào phản ứng. Hiểu một cách đơn giản thì đây là phản ứng hóa học khiến cho một số nguyên tố thay đổi số oxi hóa.
Tham gia vào phản ứng này gồm có:
Chất khử: là chất bị oxy hóa và nhường electron.Chất oxy hóa: là chất có khả năng oxy hóa các chất khác.Quá trình oxy hóa (sự oxy hóa) là quá trình nhường electron.Quá trình khử (sự khử) là quá trình nhận electron.
Ví dụ:
Đối với phương trình trên: Fe0 → Fe2++ 2e
Nguyên tử sắt chính là chất khử. Quá trình làm tăng số oxi hóa của sắt sẽ được gọi là sự oxi hóa của nguyên tử sắt.Số oxi hóa của đồng sẽ giảm từ +2 xuống 0. Ion đồng cũng chính là chất oxi hóa. Kết quả của việc làm giảm số oxi hóa của ion đồng chính là sự khử ion đồng.Ion đồng nhận thêm electron nên là chất oxi hóa. Sự nhận electron của ion đồng sẽ được gọi là sự khử ion đồng.
Như vậy: Phản ứng của sắt với dung dịch đồng sunfat là phản ứng oxi hóa – khử bởi vì tồn tại đồng thời cả sự oxi hóa và sự khử.
Lập phương trình hóa học của phản ứng oxi hóa khử lớp 10
Sau khi đã tìm hiểu phản ứng oxi hóa khử là gì cũng như nguyên lý hoạt động của phản ứng, chúng ta có các bước để lập phương trình của phản ứng oxi hóa khử như sau:
Bước 1: Xác định số oxi hóa của tùng nguyên tố. Như vậy bạn sẽ tìm được chất oxi hoá và chất khử của phương trình.
Bước 2: Tiến hành viết phương trình sau đó cân bằng.
Bước 3: Tìm hệ số thích hợp của chất oxy hóa và chất khử sao cho tổng số electron cho đi sẽ bằng với tổng số electron nhận.
Bước 4: Cuối cùng là đặt hệ số của các chất oxy hóa và chất khử vào sơ đồ phản ứng. Từ đó chúng ta sẽ tính ra hệ số các chất khác. Kiểm tra xem đã có sự cân bằng giữa nguyên tử của các nguyên tố cũng như và cân bằng điện tích hai vế chưa.
Các phản ứng oxi hóa khử
Các loại phản ứng oxi hóa khử là gì? Chúng được chia thành nhiều loại khác nhau đó là:
Phản ứng oxi hóa – khử thông thường: Tức là chất khử và chất oxi hóa sẽ tồn tại ở 2 phân tử chất khác nhau.
C + 4HNO3 đặc → CO2 + 4NO2 + 2H2O
Cu + 2H2SO4 đặc → Cu
SO4 + SO2 + 2H2O
Phản ứng oxi hóa – khử nội phân tử là phản ứng mà chất khử và chất oxi hóa sẽ thuộc cùng 1 phân tử nhưng ở 2 nguyên tử khác nhau. Thường gặp ở các phản ứng nhiệt phân.
Ag
NO3 → Ag + NO2 + O2
Cu(NO3)2 → Cu
O + NO2 + O2
Phản ứng tự oxi hóa – khử: Trong phản ứng này, chất khử cũng đồng thời là chất oxi hóa.
Cl2 + 2Na
OH → Na
Cl + Na
Cl
O + H2O
2NO2 + 2Na
OH → Na
NO2 + Na
NO3 + H2O
4KCl
O3 → 3KCl
O4 + KCl
Phản ứng oxi hóa khử trong quá trình quang hợp
Ý nghĩa của phản ứng oxi hóa khử là gì?
Phản ứng oxi hóa khử là quá trình quan trọng của thiên nhiên. Chúng tồn tại ở các dạng như: quá trình trao đổi chất, sự hô hấp của con người, quá trình thực vật hấp thụ khí cacbonic giải phóng oxi.
Ngoài ra, phản ứng này cũng xảy ra ở sự đốt cháy nhiên liệu trong các động cơ, quá trình điện phân, phản ứng trong pin và trong acquy…
Quá trình sản xuất ví dụ như luyện kim, chế tạo hóa chất, chất dẻo, dược phẩm, phân bón hóa học… cũng đều có sự xuất hiện của phản ứng oxi hóa khử.
Phản ứng oxi hóa khử bài tập
Bài 1 trang 113 SGK hóa 8
Hãy chép vào vở bài tập những câu đúng trong các câu sau đây:
Chất nhường oxi cho chất khác là chất khử. Chất nhường oxi cho chất khác là chất oxi hóa. Chất chiếm oxi của chất khác là chất khử. Phản ứng oxi hóa – khử là phản ứng hóa học trong đó có xảy ra sự oxi hóa. Phản ứng oxi hóa – khử là phản ứng hóa học trong đó có xảy ra đồng thời sự oxi hóa và sự khử.
Lời giải:
Các câu đúng: B, C, E. Các câu sai: A, D vì những câu này hiểu sai về chất khử, chất oxi hóa và phản ứng oxi hóa – khử.
Bài 2 trang 113 SGK hóa 8
Hãy cho biết trong những phản ứng hóa học xảy ra quanh ta sau đây, phản ứng nào là phản ứng oxi hóa – khử? Lợi ích và tác hại của mỗi phản ứng?
a) Đốt than trong lò: C + O2→COb) Dùng cacbon oxit khử sắt (III) oxit trong luyện kim: Fe2O3 + 3CO→2Fe + 3CO2c) Nung vôi: Ca
CO3 → Ca
O + CO2 d) sắt bị gỉ trong không khí: 4Fe + 3O → 2Fe2O3.
Lời giải:
Các phản ứng oxi hóa – khử là: a, b, d.
Phản ứng a) Lợi: sinh ra nhiệt năng để sản xuất phục vụ đời sống. Tác hại: sinh ra khí CO2 làm ô nhiễm môi trường. Phản ứng b) Lợi: luyện quặng sắt thành gang điều chế sắt. Tác hại: sinh ra khí CO làm ô nhiễm môi trường. Phản ứng d) Tác hại: Làm sắt bị gỉ, làm hư hại các công trình xây dựng, các dụng cụ và đồ dùng bằng sắt.
Phản ứng oxi hóa khử là phần kiến thức quan trọng của lớp 10
Giải pháp toàn diện giúp con đạt điểm 9-10 dễ dàng cùng Toppy
Với mục tiêu lấy học sinh làm trung tâm, Toppy chú trọng việc xây dựng cho học sinh một lộ trình học tập cá nhân, giúp học sinh nắm vững căn bản và tiếp cận kiến thức nâng cao nhờ hệ thống nhắc học, thư viện bài tập và đề thi chuẩn khung năng lực từ 9 lên 10.
Kho học liệu khổng lồ
Kho video bài giảng, nội dung minh hoạ sinh động, dễ hiểu, gắn kết học sinh vào hoạt động tự học. Thư viên bài tập, đề thi phong phú, bài tập tự luyện phân cấp nhiều trình độ.Tự luyện – tự chữa bài giúp tăng hiệu quả và rút ngắn thời gian học. Kết hợp phòng thi ảo (Mock Test) có giám thị thật để chuẩn bị sẵn sàng và tháo gỡ nỗi lo về bài thi IELTS.
Học online cùng Toppy
Nền tảng học tập thông minh, không giới hạn, cam kết hiệu quả
Chỉ cần điện thoại hoặc máy tính/laptop là bạn có thể học bất cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu. 100% học viên trải nghiệm tự học cùng TOPPY đều đạt kết quả như mong muốn. Các kỹ năng cần tập trung đều được cải thiện đạt hiệu quả cao. Học lại miễn phí tới khi đạt!
Tự động thiết lập lộ trình học tập tối ưu nhất
Lộ trình học tập cá nhân hóa cho mỗi học viên dựa trên bài kiểm tra đầu vào, hành vi học tập, kết quả luyện tập (tốc độ, điểm số) trên từng đơn vị kiến thức; từ đó tập trung vào các kỹ năng còn yếu và những phần kiến thức học viên chưa nắm vững.
Trợ lý ảo và Cố vấn học tập Online đồng hành hỗ trợ xuyên suốt quá trình học tập
Kết hợp với ứng dụng AI nhắc học, đánh giá học tập thông minh, chi tiết và đội ngũ hỗ trợ thắc mắc 24/7, giúp kèm cặp và động viên học sinh trong suốt quá trình học, tạo sự yên tâm giao phó cho phụ huynh.
Phản ứng oxi hóa khử là gì? Ví dụ về phản ứng oxi hóa khử lớp 10
Phản ứng oxi hóa khử là gì? Ví dụ về phản ứng oxi hóa khử lớp 10? Đây là hai câu hỏi mà các bạn học sinh gửi về cho daiquansu.mobi nhiều nhất trong tuần vừa qua. Chính vì thế, ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu xoay quanh chủ đề phản ứng oxi hóa khử trong bài viết dưới đây.
1. Phản ứng oxi hóa khử là gì?
Phản ứng oxi hóa khử là một phản ứng hóa học có sự chuyển electron giữa các chất tham gia vào phản ứng. Hiểu một cách đơn giản, đây là phản ứng khiến một số nguyên tố thay đổi số oxi hóa.
Chất khử, chất oxi hóa trong phản ứng oxi hóa – khử
Phản ứng này gồm có những chất sau:
Chất khử (nhường electron)Chất oxy hóa
Quá trình nhường electron (oxi hóa)Quá trình nhận electron (khử)
Ví dụ phản ứng oxi hóa sau: Fe + Cu
SO4 -> Cu + Fe
SO4
Quá trình thay đổi số oxi hóa: Fe0 → Fe2+ + 2e, FCu2+ + 2e → Cu0
Trong phản ứng này, các chất đóng vai trò như sau:
Nguyên tử sắt là chất khử (sự oxi hóa nguyên tử sắt)Số oxi hóa của đồng giảm từ +2 xuống 0 (ion đồng là chất oxi hóa)
=> Kết luận: Phản ứng này được gọi là phản ứng oxi hóa – khử vì tồn tại đồng thời về sự oxi hóa và sự khử.
2. Dấu hiệu nhận biết phản ứng oxi hóa khử là gì?
Quá trình quang hợp của cây xanh cũng là một phản ứng oxi hóa – khử
Thành phần cấu tạo nguyên tử là gì?
Phản ứng oxi hóa khử trong đời sống được thể hiện thông qua quá trình hô hấp của thực vật. Chúng hấp thụ khí cacbonic, giải phóng oxi và hàng loạt các quá trình trao đổi khác.
Xem thêm: Khách sạn brandi nha trang hotel ), brandi nha trang hotel
Sự đốt cháy nhiên liệu trong các động cơ, các quá trình điện phân, các phản ứng xảy ra trong pin đều là quá trình oxi hóa khử
Ngoài ra, hàng loạt các quá trình sản xuất luyện kim, chất dẻo, dược phẩm, phân bón hóa học,.. đều là biểu hiện của sự oxi hóa – khử.
3. Các bước viết phương trình phản ứng oxi hóa khử
3 bước cân bằng phương trình oxi hóa – khử
Bước 1: Đầu tiên cần phải xác định được số oxi hóa của các nguyên tố để xác định chất nào là oxi hóa chất nào là khử.
Bước 2: Thực hiện viết phương trình oxi hóa và quá trình khử, cân bằng phương trình phản ứng
Bước 3: Ghi hệ số của các chất oxi hóa và chất khử vào sơ đồ phản ứng và cân bằng phương trình.
4. Các phản ứng oxi hóa khử
Phản ứng oxi hóa – khử thông thường: Phản ứng oxi hóa sẽ tồn tại ở hai phân ử các chất khác nhau
C + 4HNO3 đặc → CO2 + 4NO2 + 2H2O
Cu + 2H2SO4 đặc → Cu
SO4 + SO2 + 2H2O
Phản ứng oxi hóa – khử nội phân: Phản ứng mà các chất khử và chất oxi hóa khử thuộc cùng 1 phân tử nhưng ở 2 nguyên tử khác nhau
Ag
NO3 → Ag + NO2 + O2
Cu(NO3)2 → Cu
O + NO2 + O2
Phản ứng oxi hóa – khử tự nhiên: Phản ứng này chất khử cũng đồng thời là chất oxi hóa
Cl2 + 2KOH → KCl + KCl
O + H2O
4KCl
O3 → 3KCl
O4 + KCl
5. Ví dụ về phản ứng oxi hóa khử lớp 10
Ví dụ chất khử, chất oxi trong phản ứng oxi hóa – khử
5.1. Ví dụ trong phản ứng oxi hóa khử Al + HNO3
Trong phương trình phản ứng oxi hóa – khử Al + HNO3 hãy xác định số oxi hóa của các nguyên tử thay đổi
5.2. Ví dụ trong phản ứng oxi hóa khử KMn
O4
Trong phương trình phản ứng oxi hóa – khử KMn
O4 + HCl, hãy xác định số oxi hóa của các nguyên tử thay đổi.
5.3. Ví dụ trong phản ứng oxi hóa khử Cu + H2SO4
Trong phương trình phản ứng oxi hóa – khử Cu + H2SO4, hãy xác định số oxi hóa của các nguyên tử thay đổi.
6. 5 Bài phản ứng oxi hóa khử lớp 10
Giải bài tập phản ứng oxi hóa khử hóa 10
Bài tập 1: Cho các phương trình phản ứng sau đây, hãy xác định đâu là phản ứng oxi hóa khử
A: 2Hg
O 2Hg + O2
B: Ca
CO3Ca
O + CO2
C: 2Al(OH)3Al2O3+ 3H2O
D: 2Na
HCO3Na2CO3+ CO2+ H2O
Lời Giải: Đáp án đúng là A, các đáp án khác không phải phản ứng oxi hóa khử.
2Hg
O 2Hg + O2.
Hg2+ + 2e → Hg0
2O2- → O2 + 4e
Bài tập 2: Cho các phương trình phản ứng sau đây, hãy xác định ở phản ứng nào NH3 đóng vai trò là chất khử
A: 4NH3+ 5O2→ 4NO + 6H2O.
B: 2NH3 + 3Cl2→ N2+ 6HCl.
C: 2NH3 + 3Cu
O → 3Cu + N2+ 3H2O.
D: 2NH3 + H2O2+ Mn
SO4→ Mn
O2+ (NH4)2SO4.
Lời Giải: Đáp án đúng là D, do N không thay đổi số oxi hóa trước và sau phương trình phản ứng
Bài tập 3: Cho các phương trình phản ứng sau đây, hãy xác định phản ứng nào là phản ứng oxi hóa -khử
A: HNO3 + Na
OH → Na
NO3 + H2O.
B: N2O5+ H2O → 2HNO3.
C: 2HNO3+ 3H2S → 3S + 2NO + 4H2O.
D: 2Fe(OH)3 → Fe2O3+ 3H2O.
Lời Giải: Đáp án đúng là C, các đáp án khác không phải phản ứng oxi hóa khử.
Bài tập 4: Thế nào là phản ứng oxi hóa – khử, cho 3 ví dụ
Lời Giải: Phản ứng oxi hóa khử là phản ứng hóa học trong đó có sự chuyển đổi electron giữa các chất trong phản ứng
Ví dụ:
H2 + Cl2 -> 2HCl
Fe + 2HCl -> Fe
Cl + H2
Fe
Cl2 + Cl2 -> 2Fe
Cl3
Bài tập 5: Phải cần bao nhiêu gam đồng để khử hoàn toàn lượng ion bạc có trong 85ml dung dịch Ag
NO3 0,15M.
Lời Giải:
VAg
NO3 = 85 ml = 85/1000 lít
-> Cm = n/V => n = (0,15 x 85)/1000 = 0,01275 mol
Phương trình phản ứng:
Cu + 2Ag
NO3 → Cu(NO3)2 + 2Ag
Theo phương trình ta có:
n
Cu = ½ n
Ag
NO3 = 0,01275/2 = 0,006375 mol
Vậy m
Cu = 0,006375 x 64 = 0,408g.
Ngoài ra, còn rất nhiều dạng bài phản ứng oxi hóa khử lớp 10 nâng cao khác, tùy vào từng đề bài mà chúng ta đưa ra phương án phù hợp.
Xem thêm: Tiếng việt lớp 3 tập 2 bài 17: đất nước là gì? phân tích đất nước
Hy vọng rằng, với những chia sẻ vừa rồi về phản ứng oxi hóa khử là gì? Ví dụ về phản ứng oxi hóa khử lớp 10 và một số bài tập thường gặp trên đây sẽ giúp cho các bạn học sinh vận dụng vào làm bài tập hiệu quả nhất. Tham khảo thêm các dạng bài tập hóa học khác tại website daiquansu.mobi. Hãy chia sẻ bài viết nếu bạn thay hay và hấp dẫn.